Blog

Czym jest szkoda całkowita?

Szkoda całkowita występuje wówczas, gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy, albo gdy koszty naprawy przekroczyłyby wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody.

Skoro istnieje szkoda całkowita, to może również wystąpić szkoda częściowa. Występuje wówczas, gdy uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy, a koszt naprawy nie przekracza wartości w dniu ustalenia przez zakład ubezpieczeń tego odszkodowania.

„W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne w granicach odpowiedzialności sprawczej posiadacza lub kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.). Suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być jednak wyższa od poniesionej szkody (art. 8241 § 1 k.c.) i przede wszystkim na tym tle zachodzi potrzeba oceny, czy koszt restytucji jest dla zobowiązanego nadmierny (art. 363 § 1 zdanie drugie k.c.). Przyjmuje się, że nieopłacalność naprawy, będąca przesłanką wystąpienia tzw. szkody całkowitej, ma miejsce wówczas, gdy jej koszt przekracza wartość pojazdu sprzed wypadku. Stan majątku poszkodowanego, niezakłócony zdarzeniem ubezpieczeniowym, wyznacza bowiem rozmiar należnego odszkodowania”. Postanowienie SN z dnia 12 stycznia 2006 r. (sygn. akt III CZP 76/05) 

Praktyka ubezpieczycieli

Najczęściej występującą praktyką ubezpieczycieli jest zaniżanie ceny pojazdu sprzed powstania szkody oraz zawyżanie kosztów jego naprawy. Wówczas ubezpieczyciel stwierdza szkodę całkowitą, ponieważ koszty naprawy (w jego mniemaniu) przekraczają wartość pojazdu sprzed powstania szkody. Skutkiem tego jest wypłacenie odszkodowania w wysokości różnicy pomiędzy wartością pojazdu w stanie sprzed szkody oraz wartością wraku (pozostałości) pojazdu. 

Przykładowo: ubezpieczyciel wycenił wartość pojazdu na kwotę 10 tys. zł. Naprawę pojazdu wycenił natomiast na kwotę 12 tys. zł, a pozostałości (wrak pojazdu) na kwotę 4 tys. zł. Z uwagi na przekroczenie kwoty 10 tys. zł za naprawę, uznał szkodę całkowitą i wypłacił kwotę odszkodowania w wysokości 6 tys. zł. 

Co wówczas zrobić?

Najlepiej będzie zlecić wycenę naprawy pojazdu do wybranego warsztatu, który ustali realny koszt naprawy. Cenę pojazdu sprzed powstania szkody możemy oszacować sami lub też zlecić taką wycenę rzeczoznawcy.

Co gdy okaże się, że naprawa pojazdu nie przewyższa ceny pojazdu?

Co do zasady naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Dlatego mamy możliwość naprawienia swojego pojazdu w wybranym warsztacie. Wówczas na podstawie wystawionego przez ten warsztat rachunku będziemy mogli dochodzić kwoty w nim zawartej (oczywiście o ile jest niższa niż wartość pojazdu sprzed powstania szkody).

Nie chcę naprawiać pojazdu, czy mogę się starać o odszkodowanie?

Roszczenie o świadczenia należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana i czy w ogóle została dokonana. Poszkodowany równie dobrze może sprzedać uszkodzony pojazd.

Szkodą poniesioną przez poszkodowanego jest sam fakt pogorszenia stanu należącego do niego pojazdu, a wysokość szkody uzależniona jest jedynie od ekonomicznie uzasadnionych kosztów jego naprawy. Odszkodowanie winno być równe kosztom naprawy pojazdu. 

Podsumowanie:

• szkoda całkowita występuje wówczas, gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy, albo gdy koszty naprawy przekroczyłyby wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody;
• najczęściej występującą praktyką ubezpieczycieli jest zaniżanie ceny pojazdu sprzed powstania szkody oraz zawyżanie kosztów jego naprawy;
• szkodą poniesioną przez poszkodowanego jest sam fakt pogorszenia stanu należącego do niego pojazdu. Poszkodowany nie ma obowiązku naprawy pojazdu. Przysługuje mu roszczenie od dnia wyrządzenia szkody w wysokości równej kosztom naprawy pojazdu.