Czym jest dozwolony użytek osobisty?

Dozwolony użytek osobisty to uprawnienie przyznane wyłącznie osobom fizycznym (nie przysługuje firmom). Osoby te mogą korzystać z chronionych utworów bez konieczności uzyskania zgody autora, o ile odbywa się to w ramach własnego, prywatnego użytku. Przez korzystanie można rozumieć przykładowo: zapisanie na twardym dysku, odtworzenie, wyświetlenie, wykonanie kserokopii. 

Przykładem może być wykonanie kopii książki na potrzeby osobistego czytania lub pożyczenia komuś z rodziny.

Dozwolony użytek nie może prowadzić do możliwości zapoznania się z utworem bliżej nieokreślonej liczbie osób. Przykładowo, nie można w ramach dozwolonego użytku udostępniać w Internecie posiadanego utworu muzycznego. 

Pamiętać należy, że udostępnienie utworu w sposób, który doprowadzi do rozszerzenia kręgu osób wskazanych w przepisie o dozwolonym użytku będzie prowadzić do naruszenia prawa autorskiego.

Powoływanie się na dozwolony użytek możliwe jest tylko, gdy utwór został rozpowszechniony.  Utwór rozpowszechniony to taki, który za zezwoleniem twórcy został w jakikolwiek sposób udostępniony publicznie. 

Zasady korzystania z dozwolonego użytku osobistego

Dozwolony użytek osobisty ma kilka istotnych ograniczeń. Przede wszystkim, korzystanie z utworu musi być nieodpłatne, co oznacza, że nie może przynosić żadnych korzyści finansowych. Użytek ten dotyczy wyłącznie działań prywatnych, takich jak:

• wykonanie kopii książki do prywatnego użytku,

• pobranie utworu muzycznego na własny dysk zewnętrzny,

• ściągnięcie filmu na prywatny dysk w komputerze.

Korzystając z dozwolonego użytku osobistego nie można podejmować działań zarobkowych ani zawodowych. Jeśli więc osoba fizyczna korzysta z utworu w celu uzyskania korzyści materialnych, dochodzi do naruszenia autorskich praw majątkowych.

Użytek osobisty a źródło pochodzenia utworu

Jednym z kluczowych zagadnień związanych z dozwolonym użytkiem osobistym jest kwestia legalności źródła, z którego pochodzi utwór. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej  , dozwolony użytek osobisty może dotyczyć jedynie utworów pochodzących z legalnych źródeł. Oznacza to, że kopiowanie czy pobieranie utworów z nielegalnych źródeł (np. pirackich serwisów internetowych) nie jest objęte ochroną użytku osobistego.

Ograniczenia dozwolonego użytku

Dozwolony użytek osobisty nie daje prawa do naruszania praw osobistych autora, takich jak prawo do oznaczenia utworu imieniem i nazwiskiem twórcy. Korzystanie z utworu w ramach tej formy użytku nie może również prowadzić do zniekształcenia lub modyfikacji utworu w sposób, który godziłby w integralność dzieła.

Potrzebujesz więcej informacji ? Przeczytaj, czy można legalnie ściągnąć film z Internetu ?