Blog

Fotografia to nie tylko sposób na zachowanie wspomnień, ale także obszar prawa autorskiego. Kiedy zdjęcie może być uznane za utwór? Czy zdjęcie wykonane telefonem może stanowić utwór?

Aby fotografia była uznana za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, musi spełniać trzy kryteria:

1. być przejawem działalności twórczej – to znaczy, że fotografia musi być wynikiem pewnego rodzaju procesu kreatywnego, a nie tylko technicznego naciśnięcia “przycisku”.

2. mieć indywidualny charakter – zdjęcie musi wykazywać się pewną unikalnością, która odróżnia je od innych dzieł.

3. być ustalona – co oznacza, że musi być utrwalona w taki sposób, aby inne osoby mogły się z nim zapoznać, np. na papierze, pliku cyfrowym.

Fotografia w erze smartfonów

Dzięki smartfonom, fotografia stała się powszechnie dostępna. Choć profesjonalni fotografowie mogą podważać wartość artystyczną zdjęć wykonanych telefonem, wiele z nich może spełniać wymogi utworu fotograficznego, jeśli są wynikiem kreatywnego procesu i mają indywidualny charakter.

Zdjęcia produktowe

Zdjęcia powtarzalne, wykonywane rutynowo raczej nie będą uznawane za utwory.  Dobrym przykładem są  tzw. zdjęcia produktowe (np. zdjęcie sukienki na stronie sklepu). Takie zdjęcia często nie są uznawane za utwory fotograficzne, ponieważ ich głównym celem jest jak najwierniejsze odzwierciedlenie produktu, bez elementu twórczego.

Inaczej jest w przypadku fotografii artystycznej (np. pozująca modelka na tle zachodzącego słońca). Takie zdjęcie może być uznane za utwór fotograficzny, jeżeli zawiera elementy świadomego wyboru, kompozycji i ma na celu przekazanie pewnego zamysłu artystycznego.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Lublinie (…)„świadomy wybór momentu fotografowania, punktu widzenia, kompozycji obrazu (kadrowania), oświetlenia, ustalenia głębi, ostrości, perspektywy, zastosowania efektów specjalnych oraz zabiegi zmierzające do nadania fotografii określonego charakteru, elementy te bowiem nadają fotografii indywidualne piętno (…)”.

Twórczość Fotograficzna: od idei do obróbki – klucz do unikalnego ujęcia

W świecie fotografii, gdzie każde zdjęcie może opowiedzieć własną historię, rozumienie procesu twórczego odgrywa kluczową rolę. Niezależnie od tego, czy jesteś profesjonalistą, czy amatorskim entuzjastą fotografii, ważne jest, aby zrozumieć, że twórczość w fotografii nie ogranicza się jedynie do chwili naciśnięcia spustu migawki. Istotne jest jest to co dzieje się zarówno przed, jak i po tym momencie, obejmując aranżację, kompozycję oraz postprodukcję.

Przygotowanie i aranżacja

Pierwszym etapem w procesie tworzenia fotografii jest aranżacja. Ten krok obejmuje wszystko, co dzieje się przed wykonaniem zdjęcia – od wyboru miejsca, przez ustawienie obiektu, aż po dobór oświetlenia. Aranżacja jest niezwykle ważna, ponieważ to właśnie w tym momencie kształtowana jest wizja, którą fotograf chce przekazać.

Moment uchwycenia – więcej niż kliknięcie

Chwila, w której fotograf decyduje się na zwolnienie spustu migawki, jest często uważana za najważniejszą w całym procesie twórczym. To w tym momencie decyduje się, czy i jak zostanie uchwycona subiektywna wizja rzeczywistości autora.

Postprodukcja – ostateczne szlify

Ostatnim etapem, który często decyduje o indywidualności i unikalności fotografii, jest postprodukcja. Wykorzystanie edytorów graficznych do dodawania efektów specjalnych, korekty kolorów, kontrastu czy malowania światłem pozwala na wydobycie z fotografii tego, co najlepsze, a czasem na całkowitą zmianę jej charakteru.