Blog

Nowelizacja przepisów.

Od 1 stycznia 2022 r. sądy obligatoryjnie orzekają przepadek pojazdu, którym kierował sprawca, jeśli spełnione są określone przesłanki.

Kiedy sąd orzeka konfiskatę pojazdu?

Zgodnie z art. 178a § 5 Kodeksu karnego, przepadek pojazdu mechanicznego jest obligatoryjny w przypadku, gdy sprawca prowadził pojazd mając co najmniej:

• 1,5 promila alkoholu we krwi,
• lub 0,75 mg alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza.

Przepis ten dotyczy zarówno przestępstw podstawowych, jak i kwalifikowanych, czyli recydywy. Nie ma tu znaczenia, czy sprawca popełnił przestępstwo po raz pierwszy, czy już wcześniej był karany za podobne czyny.

Wyjątkowe okoliczności – kiedy można uniknąć konfiskaty?

Ustawodawca przewidział możliwość odstąpienia od przepadku pojazdu w wyjątkowych sytuacjach. Zgodnie z art. 178a § 5 Kodeksu karnego, sąd może zrezygnować z orzeczenia przepadku, jeśli zachodzi wyjątkowy wypadek uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Nie ma definicja tego wyrażenia. Każda sprawa jest indywidualna. W każdej sprawie szczególne okoliczności mogą być różne. Sąd będzie tutaj brał pod uwagę szereg okoliczności: wcześniejszą karalność za tego typu czyn, sytuację rodzinną, ekonomiczną, (np. samochód jest niezbędny do dojazdów do pracy z miejscowości, w której nie ma żadnej komunikacji publicznej). Sąd musi czuwać, aby reakcja karna nie była nadmierna (niewspółmierna do okoliczności sprawy).

Co w sytuacji, gdy stężenie alkoholu jest niższe? Jeśli zawartość alkoholu w organizmie sprawcy nie osiąga wskazanych progów (tj. 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm³ w wydychanym powietrzu), sąd nie może orzec przepadku pojazdu. Wynika to z zakazu stosowania wykładni rozszerzającej na niekorzyść sprawcy.

Co jeśli pojazd nie należał do sprawcy?

Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy albo po popełnieniu przestępstwa sprawca zbył, darował lub ukrył podlegający przepadkowi pojazd, orzeka się przepadek równowartości pojazdu.

Za równowartość pojazdu uznaje się wartość pojazdu określoną w polisie ubezpieczeniowej na rok, w którym popełniono przestępstwo, a w razie braku polisy – średnią wartość rynkową pojazdu odpowiadającego, przy uwzględnieniu marki, modelu, roku produkcji, typu nadwozia, rodzaju napędu i silnika, pojemności lub mocy silnika oraz przybliżonego przebiegu, pojazdowi prowadzonemu przez sprawcę, ustaloną na podstawie dostępnych danych, bez powoływania w tym celu biegłego.

Jeżeli ustalenie średniej wartości rynkowej pojazdu nie jest możliwe ze względu na szczególne cechy tego pojazdu, zasięga się opinii biegłego.

Co jeśli sprawca prowadził pojazd wykonując czynności zawodowe lub służbowe?

Przepadku pojazdu mechanicznego oraz przepadku równowartości pojazdu nie orzeka się, jeżeli sprawca prowadził niestanowiący jego własności pojazd mechaniczny wykonując czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy. W takim wypadku sąd orzeka nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Uszkodzony pojazd a konfiskata.

Przepadku pojazdu mechanicznego oraz przepadku równowartości pojazdu nie orzeka się, jeżeli orzeczenie przepadku pojazdu mechanicznego jest niemożliwe lub niecelowe z uwagi na jego utratę przez sprawcę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie.