Czym jest przedawnienie?
Przedawnienie, to najprościej mówiąc prawo dające możliwość uchylenia się od zapłaty długu. Dłużnik po upływie terminu przedawnienia może nie spełniać ciążącego na nim obowiązku (np. nie dokonać zapłaty ceny za zakupiony towar), wskazując, że roszczenie wierzyciela w tym zakresie się przedawniło. Do 9 lipca termin przedawnienia wynosił co do zasady 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.
Terminy przedawnienia po 9 lipca 2018 r.
Obecnie „termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata”. Skrócony został również termin roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu. Wcześniej wynosił 10 lat, a obecnie 6 lat. Skrócenie okresu przedawnienia nie dotyczy 20 letniego okresu przedawnienia roszczeń o naprawienie szkód wynikłych z występku lub zbrodni (np. pokrzywdzony w wyniku wypadku komunikacyjnego, którego sprawca został prawomocnie skazany za przestępstwo) .
Jak liczyć termin przedawnienia?
Przede wszystkim zacząć należy od ustalenia daty wymagalności roszczenia. Każde roszczenie o charakterze majątkowym ulega przedawnieniu. Termin przedawnienia liczy się każdorazowo od daty wymagalności roszczenia. Przykładowo: płatność za fakturę (3 letni okres przedawnienia) miała nastąpić 10 stycznia 2019 r., okres przedawnienia rozpoczął się 11 stycznia 2019 r. Licząc zatem 3 letni okres od 11 stycznia 2019 r., termin przedawnienia zgodnie z nowymi przepisami nastąpi z dniem 31 grudnia 2022 r. (według starych przepisów okres przedawnienia nastąpiłby 11 stycznia 2022 r.).
Liczenie terminu na koniec roku kalendarzowego dotyczy jednak tylko roszczeń których okres przedawnienia wynosi 2 lata lub więcej. Przykładowo: roszczenie z umowy przedwstępnej (roczny okres przedawnienia) – umowa przyrzeczona miała być zawarta 1 stycznia 2019 r., data wymagalności to dzień 2 stycznia 2019 r. O tego dnia liczymy 1 rok, zatem roszczenie przedawnia się 2 stycznia 2020 r.
Stosowanie nowych terminów
Wraz z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 9 lipca 2018 r., okres przedawnienia wszystkich roszczeń powstałych przed tym dniem wynosi 6 lat i w tym dniu (tj. 9 lipca 2018 r.) zaczyna swój bieg od nowa (6lat). Jednak są wyjątki, które najlepiej będzie przedstawić na przykładach.
W celu ustalenia, kiedy przedawni się „stare” roszczenie należy w pierwszej kolejności ustalić, czy termin przedawnienia zgodnie z nowymi przepisami jest dłuższy czy krótszy niż dotychczas.
Przykład dla sytuacji, gdy nowy termin jest dłuższy.
W dniu 1.06.2009 r. uprawomocnił się wyrok sądu. Zatem od 02.06.2009 r. (od dnia swojej wymagalności) rozpoczyna się okres przedawnienia. Według starych przepisów (10 lat), roszczenia wynikające z tego wyroku przedawniałyby się 02.06.2019 r.
Z zasad ogólnych, nakazujących stosowanie nowych przepisów, powinno wynikać, że przedawnienie nastąpi po 6 latach (od 9 lipca 2018 r.), w dodatku na koniec roku, czyli 31.12.2024 r. Dłużnik zyskałby zatem znacznie dłuższy termin na dochodzenie roszczeń. Ustawodawca przewidział taką sytuację i nakazał stosować terminy dotychczasowe. Wskazane powyżej roszczenie przedawni się po 10 latach wg „starych” zasad, czyli z dniem 02.06.2019 r.
Przykład – dla sytuacji, gdy nowy termin jest krótszy
Wyrok Sądu jest prawomocny od 01.06.2017 r., zatem od 02.06.2017 r. zaczyna biec jego okres przedawnienia. Według starych przepisów (10 lat), roszczenia wynikające z tego wyroku przedawniałyby się 02.06.2027 r. W tym przypadku zastosowanie będą mieć nowe przepisy. Dlaczego? Ponieważ od 9 lipca 2018 r. licząc okres 6 letni dla tego roszczenia – przedawnia się ono na koniec roku kalendarzowego tj. w dniu 31.12.2024 r.
Wyjątek dla konsumentów.
Do roszczeń przysługującym konsumentom dla których okres przedawnienia wynosi obecnie 10 lat, a powstałych przed 9 lipca 2018 r. i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, będą miały zastosowanie dotychczasowe regulacje tj. 10 letni okres przedawnienia, a nie okres 6 letni.
Skomentuj