Blog

Kiedy sąd musi udzielić przerwy w wykonaniu kary?

Sad  obowiązkowo udziela przerwy w  wykonaniu kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary sąd odracza do czasu ustania przeszkody. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo.

Kiedy sąd może udzielić przerwy w wykonaniu kary?

Sąd może udzielić przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności, jeżeli przemawiają za tym ważne względy rodzinne lub osobiste.

Ważne względy rodzinne, to okoliczności uzasadniające uznanie za ciężką sytuacji życiowej najbliższej rodziny skazanego, nadające się do poprawienia wyłącznie przez obecność skazanego i jego osobiste starania, np: choroba najbliższego w sytuacji, w której żaden inny członek rodziny nie może się nim zająć lub sam najbliższy nie dysponuje odpowiednimi środkami do zapewnienia sobie opieki;   

Przykłady orzeczeń w których sąd uznał przerwę za niezasadną:

Brak możliwości wspierania rodziny przez skazanego ocenia się jako typowe następstwo kary pozbawienia wolności, dotykające wszystkich skazanych oraz ich rodziny (II AKzw 253/18 – postanowienie SA Kraków z dnia 06-04-2018)

„Ważnych względów rodzinnych lub osobistych nie można mylić z naturalnymi skutkami odbywania kary pozbawienia wolności, a do takich należy zarówno pogorszenie sytuacji materialnej członków rodziny skazanego, na których utrzymanie łożył on przed osadzeniem, jak również ich stanu psychicznego, co odnosi się zwłaszcza do małoletnich dzieci, które nie rozumieją przyczyn rozłąki z ojcem i cierpią z tego powodu. Są to oczywiste następstwa wykonywania kary o charakterze izolacyjnym, które dotykają znakomitą większość rodzin osób osadzonych w zakładzie karnym. Nie mogą one stanowić podstawy udzielenia przerwy w karze, poza sytuacjami skrajnymi, gdy odbywanie przez skazanego kary pozbawienia wolności pozbawiałoby jego najbliższych jakichkolwiek źródeł utrzymania czy wsparcia” (II AKzw 333/16 – postanowienie SA Kraków z dnia 22-04-2016).

Jaki sąd jest właściwy do udzielenia przerwy?

Przerwy udziela  sąd penitencjarny, czyli sąd okręgowy, w którego okręgu skazany przebywa.

Co jeśli skazany złożył wniosek o odroczenie kary, a przed rozpoznaniem sprawy trafił do zakładu karnego?

Wówczas wniosek zostanie przekazany sądowi penitencjarnemu i potraktowany jako wniosek o udzielenie przerwy w wykonaniu kary.

Kiedy można wystąpić z wnioskiem o udzielenie przerwy?

Jeżeli skazany ubiega się o pierwszą przerwę, to skutecznie wniosek może złożyć  w każdym czasie.

Jeżeli skazany skorzystał już z przerwy, to następną przerwę może uzyskać dopiero po upływie jednego roku od dnia ukończenia poprzedniej przerwy i powrotu po niej do zakładu karnego, chyba że zachodzi wypadek choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby skazanego albo inny wypadek losowy.

Jak długo może trwać przerwa?

Przerwa obowiązkowa (w przypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby) może trwać do czasu ustania przeszkody uniemożliwiającej wykonanie kary pozbawienia wolności. Przepisy nie określają maksymalnego czasu trwania przerwy.

W przypadku przerwy nieobowiązkowej  skazany może korzystać kilkakrotnie, jednakże łączny okres jej trwania nie może być dłuższy niż 1 rok. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy osobą korzystającą z przerwy w odbywaniu kary jest kobieta ciężarna lub matka wówczas przerwa może trwać do  3 lat po urodzeniu dziecka.

Czas trwania konkretnej przerwy zależy od decyzji sądu. Sąd udzielając skazanemu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności powinien określić datę (dzień, miesiąc, rok) powrotu skazanego do zakładu karnego. Jeżeli skazany bez usprawiedliwionej przyczyny nie powróci do zakładu karnego najpóźniej w ciągu trzech dni po upływie wyznaczonego terminu, to popełnia przestępstwo zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Początek przerwy w odbywaniu kary liczy się od dnia zwolnienia z zakładu karnego.

Jakie są obowiązki skazanego w trakcie korzystania z przerwy, który korzysta z przerwy?

Udzielając przerwy w wykonaniu kary , sąd może zobowiązać skazanego do podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej, zgłaszania się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu lub poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych.