Blog

Czym jest warunkowe umorzenie postępowania?

Warunkowe umorzenie postępowania karnego polega na tym, że sprawca przestępstwa nie zostaje skazany. Otrzymuje on szanse na pozostanie niekaranym w zamian za to, że w okresie próby będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni kolejnego przestępstwa.

Warunkowe umorzenie postępowania nie stosuje się do sprawców przestępstw zagrożonych karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Przykładowo warunkowe umorzenie może być zastosowane do:

– przestępstwa kradzieży;

– wypadku komunikacyjnego;

– prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu.

Nie można stosować warunkowego umorzenie postępowania przykładowo do:

– przestępstwa kradzieży z włamaniem (chyba, że sprawa dotyczy wypadku mniejszej wagi);

– przestępstwa rozboju (chyba, że sprawa dotyczy wypadku mniejszej wagi).

WAŻNE: wyrok warunkowo umarzający postępowanie nie jest wyrokiem skazującym. Sprawca ma status osoby niekaranej. Wyrok jest odnotowywany w Krajowym Rejestrze Karnym w celu monitorowania okresu próby i wywiązywania się z nałożonych obowiązków i zakazów. Sprawca będzie widniał w KRK, jako „osoba wobec której warunkowo umorzono postępowanie”.

Jakie warunki muszą być spełnione do warunkowego umorzenia postępowania?

Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne jeżeli:

1. wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne (brane będzie po uwagę m.in. to jaką szkodę spowodował dany czyn, sposób i okoliczności jego popełnienia, rodzaj i charakter naruszonego dobra, jaka była motywacja sprawcy, nastawienie psychiczne sprawcy do czynu, to czy mógł w pełni swobodnie podjąć decyzję o jego popełnieniu itp.).

2. okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości (w sprawie nie może być wątpliwości co do faktu popełnienia danego czynu przez danego sprawcę. Najczęściej jest tak w sytuacji, gdy sprawca przyznaje się do winy i wyjawia wszystkie okoliczności jego popełnienia. Pamiętać jednak należy, że przyznanie się do winy nie jest warunkiem koniecznym do stosowania warunkowego umorzenia postępowania).

3. sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne (przykładowo sprawca karany za przestępstwo wypadku komunikacyjnego może ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania).

4. właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa (brane jest pod uwagę m.in. nastawienie sprawcy, to czy żałuje dokonanego czynu, czy wraża żal i skruchę, czy jest mu wstyd, czy był zainteresowany pokrzywdzonym, czy chciał naprawić wyrządzoną krzywdę. Ocenione zostanie również to jaki poziom i rozwój intelektualny prezentuje sprawca, jaki ma stosunek do innych ludzi, jaka jest jego sytuacja rodzinna, zawodowa itp.)

Okres próby i dodatkowe obowiązki.

Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od 1 roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części.  Na przykład zapłata za zniszczony telefon.  W miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Zamiast tych obowiązków sąd może orzec nawiązkę.

Dodatkowo sąd może nałożyć na sprawcę obowiązki takie jak:

 informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,

• przeproszenia pokrzywdzonego,

• wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,

• powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,

• poddania się terapii uzależnień,

• poddania się terapii, w szczególności psychoterapii lub psychoedukacji,

• uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,

• powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób,

• opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,

Sąd może również umarzając postępowanie karne orzec świadczenie pieniężne (w wysokości do 60 tys. zł)  lub zakaz prowadzenia pojazdów do lat 2.