Blog

Odpowiedzialność zarządcy/właściciela

W zależności od tego gdzie doszło do zdarzenia za stan nawierzchni będzie odpowiadać inny podmiot. I tak jeśli do wypadku doszło na drodze/chodniku gminnym, odpowiadać będzie co do zasady wójt burmistrz lub prezydent miasta. W przypadku dróg powiatowych odpowiedzialnym będzie zarząd powiatu. Za drogi wojewódzkie odpowiada zarząd województwa, a za drogi krajowe Generalna Dyrekcja Dróg krajowych i Autostrad.

A co jeżeli do poślizgnięcia na chodniku doszło w innym miejscu, niż to zostało wskazane powyżej ?

Odpowiedzialność podmiotów, co do zasady kształtuje się w następujący sposób:

• na osiedlu mieszkaniowym – spółdzielnia mieszkaniowa (ewentualnie profesjonalna firma z którą spółdzielnia podpisała umowę o sprzątanie, odśnieżanie)
• na przystanku autobusowym – przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej
• przy wejściu do sklepów – właściciele lub najemcy lokali
• na parkingu samochodowym –administrujący danym parkingiem

Odpowiedzialność właściciela nieruchomości

W odniesieniu do niektórych miejsc istnieją również inne zasady ustalania podmiotu odpowiedzialnego za poślizgnięcie się na chodniku. Dzieje się tak w przypadku, gdy chodnik należy np. do gminy, jednakże położony jest bezpośrednio przy granicy nieruchomości należącej do innego podmiotu. Wówczas odpowiedzialność za utrzymanie chodnika odpowiada właściciel tej właśnie nieruchomości. Ustawodawca nie uregulował wyrażenia „bezpośrednio”, jednakże zasadą jest, że jeżeli między działką a chodnikiem jest pas zieleni bądź inny rodzaj infrastruktury, za którą odpowiada gmina lub inny podmiot, to właściciel posesji jest zwolniony z odpowiedzialności. Ciekawą uchwałę podjął Sąd Najwyższy, który uznał, że jeśli gmina zaniecha obowiązku w zakresie przypilnowania właściciela działki do posprzątania  chodnika, może sama ponosić odpowiedzialność. 

“Gmina ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikającą z nieuprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości w razie nienależytego sprawowania nadzoru nad wykonaniem przez właściciela obowiązku wynikającego z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach”. Uchwała SN z 24 listopada 2017 r. (III CZP 38/17)

 Jakie obowiązki ma właściciel/zarządca nieruchomości?

W obecnie obowiązującym stanie prawnym obowiązki regulują ustawy:

–  z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. 1985 Nr 14 poz. 60  z późn. zm.)

–  z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622 z późn. zm.).

Obowiązki zarządców dróg to w szczególności:

• utrzymywanie nawierzchni, chodników, obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą w stanie wykluczającym narażenie użytkowników na wypadek pozostający w bezpośrednim związku z wykorzystaniem drogi;
• wykonywanie prac remontowych i zabezpieczających przywracających pierwotny stan nawierzchni oraz bieżących robót konserwacyjnych, porządkowych i innych, których celem jest poprawa i zwiększenie bezpieczeństwa ruchu;
• przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i obiektów mostowych;
• przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników;
• zaznaczenie remontowanych lub zniszczonych odcinków drogi poprzez odpowiednie oznakowanie przy użyciu znaków drogowych a w sytuacji wyłączenia drogi z użytku – innych zabezpieczeń, uniemożliwiających korzystanie z drogi.

Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Wykonawcą tych zadań w zależności od rodzaju jednostki administracyjnej będzie: w przypadku gminy – wójt, a miast – burmistrz lub prezydent. Na władzach gmin spoczywa obowiązek zapewnia czystości i porządku na swoim terenie oraz tworzenia warunków do ich utrzymania w nienagannym stanie poprzez odpowiednie działania mające na celu zapobieganie zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych (zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości).

Właściciele poszczególnych nieruchomości, mają obowiązek:

• wyposażenia nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym;
• pozbywania się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami;
• uprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych (Wyrok SN z 7 grudnia 1973 r. (sygn. akt II CR 660/73, Biuletyn SN 1974, nr 3, poz. 54).

Ponadto, wymogi porządkowe mogą określać dodatkowo regulaminy utrzymania czystości i porządku, które uchwalone przez Rady Gmin, stanowią akty prawa miejscowego.

Jak postępować w przypadku poślizgnięcia na chodniku?

W miarę możliwości należy wykonać zdjęcia miejsca gdzie doszło do zdarzenia, dokumentujące np. wystającą kostkę brukową, czy też nieodśnieżony, śliski chodnik. Jeżeli ktoś widział nasz upadek należałoby odebrać od takiej osoby dane kontaktowe i krótkie o świadczenie o okolicznościach zdarzenia. Zawsze też dobrze jest wezwać służby porządkowe np. straż miejską, która sporządzi notatkę ze zdarzenia. Można też sprawdzić, czy w pobliżu nie było kamer monitoringu i poprosić służby o zabezpieczenie nagrań.po