Czym jest zadośćuczynienie?
Zadośćuczynienie pieniężne jest świadczeniem mającym na celu zrekompensowanie doznanej krzywdy. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne związane z konkretnym zdarzeniem. Zadośćuczynienie, to nie to samo co odszkodowanie (o tym czym jest odszkodowanie więcej TUTAJ)
“O rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego winien decydować w zasadzie rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku. Okoliczności te są niewymierne, co sprawia, że sąd przy ustalaniu rozmiaru krzywdy i tym samym wysokości zadośćuczynienia ma pewną swobodę. Podkreśla się, że ocena sądu w tym względzie powinna opierać się na całokształcie okoliczności sprawy, nie wyłączając takich czynników, jak np. wiek poszkodowanego” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/2003, OSNC 2005 z. 2, poz. 40).
Przykładowo, gdy dana osoba po wypadku komunikacyjnym doznała urazu kręgosłupa, zadośćuczynienie będzie przysługiwać za cierpienia fizyczne w postaci dolegliwości bólowych, w tym za tzw. trwały/długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Szersze wyjaśnienie pojęcia uszczerbku na zdrowiu znajdziecie TUTAJ. Wracając do naszego poszkodowanego w wypadku, zadośćuczynienie będzie przysługiwać również za doznane cierpienia psychiczne w postaci np.:
- lęków przed podróżowaniem samochodem;
- wymuszonej rezygnacji z wcześniej prowadzonego stylu życia (zaprzestanie aktywności fizycznej, brak możliwości uprawiania sportu, wychodzenia do kina, spotykania się ze znajomymi);
- oszpeceniem (blizny w widocznym miejscu)
- utraty przez poszkodowanego perspektyw na przyszłość (doznany uraz spowodował brak możliwości wykonywania dotychczasowego zawodu);
- poczucia bezradności, związane m.in. z koniecznością korzystania z opieki osób trzecich.
Ile otrzymam zadośćuczynienia?
Każda sprawa jest inna i ma swój indywidualny charakter, dlatego też w podobnych sprawach (tylko na pierwszy rzut oka) wysokość zadośćuczynienia może się znacząco różnić. O rozmiarze należnego zadośćuczynienia pieniężnego powinien decydować rozmiar doznanej krzywdy, tj. stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, wiek osoby pokrzywdzonej, nieodwracalność następstw wypadku i inne podobne okoliczności. Ma więc ono charakter całościowy i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego.
“Zadośćuczynienie powinno uwzględniać nie tylko krzywdę istniejącą w chwili orzekania, ale również taką, którą poszkodowany będzie w przyszłości na pewno odczuwać, oraz krzywdę dającą się z dużym stopniem prawdopodobieństwa przewidzieć. Decydujące znaczenie mają rzutujące na rozmiar krzywdy okoliczności uwzględnione przez sądy orzekające, takie jak rodzaj, charakter, długotrwałość i intensywność cierpień fizycznych, psychicznych, stopień i trwałość kalectwa, młody wiek, negatywne zmiany w psychice” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2006 r., IV CSK 80/05 OSNC 2006/10/175).
Pomocniczym elementem oceny wysokości zadośćuczynienia jest wspomniany wcześniej uszczerbek na zdrowiu. W praktyce, sądy często przyjmują, że 1% takiego uszczerbku daje podstawy do zasądzenia zadośćuczynienia w przedziale od 1500 zł do 3000 zł.
Przykładowa sprawa na podstawie orzeczenia sądu (wyrok SO w Rzeszowie z dnia 12 kwietnia 2012 r. sygn. akt I C 1052/09)
- W wyniku zdarzenia (potrącenie rowerzystki) poszkodowana doznała urazu wielomiejscowego z urazem głowy: objawami wstrząśnienia mózgu.
- Wystąpiły takie dolegliwości jak bóle i zawroty głowy, zaburzenia koncentracji uwagi, zmęczenie, zaburzenia snu, senność, niepokój związany z jazda na rowerze i podróżowaniem samochodem.
- U poszkodowanej stwierdzono tzw. zespół pourazowy. Z punktu widzenia neurologicznego trwały uszczerbek na zdrowiu wyniósł 8%.
Sąd wziął pod uwagę rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych uznając, że adekwatną kwotą zadośćuczynienia w niniejszej sprawie będzie 25.000 zł
Podsumowanie:
- zadośćuczynienie obejmuje rekompensatę za cierpienia fizyczne i psychiczne;
- na wysokość zadośćuczynienia wypływa stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, wiek osoby pokrzywdzonej, nieodwracalność następstw wypadku i inne podobne okoliczności;
- w praktyce duży wpływ na wysokość zadośćuczynienia ma tzw. uszczerbek na zdrowiu;
- sądy przyjmują najczęściej, że 1% uszczerbku na zdrowiu, to kwoty od 1500 zł do 3000 zł.
Skomentuj