Blog

Czym jest zniesławienie?

Zniesławienie to przestępstwo godzące w cześć i dobre imię, określone w art. 212 kodeksu karnego. Istotę zniesławienia stanowi pomówienie o takie postępowanie lub właściwości, które mogą pokrzywdzonego poniżyć w opinii publicznej lub narazić na a utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Pokrzywdzonym mogą być osoby fizyczne, osoby prawne oraz instytucje i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (np. spółka jawna, stowarzyszenie, partia polityczna).

Forma pomówienia.

Pomówienie może być zrealizowane nie tylko ustnie. Może nastąpić także pisemnie oraz m.in. za pomocą druku, rysunku, przy użyciu technicznych środków przekazu informacji (np. telefon, Internet).

Pomówienie musi dotyczyć postępowania  które mogą poniżyć daną osobę w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Przykładowo, pomawianie kogoś o to, że popełnił przestępstwo lub prowadzi niemoralny tryb życia. Pomawianie o takie właściwości jak np. alkoholizm, narkomania, zboczenie płciowe, choroba psychiczna.

Ważne: nie ma znaczenia, czy pomówienie ostatecznie doprowadziło do poniżenia w  opinii publicznej lub naraziło na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Liczy się sam fakt dokonania pomówienia. Nie jest też konieczne, aby sam pomawiający był źródłem zniesławiających wiadomości.  Wystarczy, aby pomawiał na podstawie wiadomości otrzymanych od osób trzecich, byleby jego zamiarem było zniesławienie pokrzywdzonego.

Zamiar zniesławienia

Zniesławienie stanowi przestępstwo umyślne.  Może być ono popełnione zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. Sprawca musi mieć zamiar poniżenia kogoś w opinii publicznej lub narażenia na utratę zaufania, bądź przewidując, że jego działanie może do tego doprowadzić – godzić się na nie.

Dla odpowiedzialności karnej za zniesławienie istotną kwestią jest to, czy mamy do czynienia z pomówieniem uczynionym publicznie czy niepublicznie. Nie ma przestępstwa zniesławienia (212 § 1 k.k.) jeżeli zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy. Natomiast jeżeli sprawca czynu pomawia publicznie, wówczas odpowiada niezależnie od tego, czy głoszony przez niego zarzut był prawdziwy, czy nie.

„Działanie publiczne oznacza działanie w taki sposób, że może się z nim zetknąć bliżej nieoznaczona liczba nieokreślonych bliżej osób” – Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 5 czerwca 2013 r. III KK 387/12 

Kiedy sprawca nie będzie odpowiadał za przestępstwo?

Nie popełnia przestępstwa zniesławienia (art. 212 § 1 lub 2), kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut:

• dotyczący postępowania osoby pełniącej funkcję publiczną
• służący obronie społecznie uzasadnionego interesu.

Zniesławienie w Internecie

Zgodnie z art. 212 § 2 k.k. pomawianie za pomocą środków masowego komunikowania stanowi typ kwalifikowany przestępstwa zagrożony surowszą sankcją karną.  W najpoważniejszych przypadkach czyn zagrożony jest karą pozbawienia wolności w wysokości do jednego roku.

Należy pamiętać, że anonimowość w Internecie jest jedynie pozorna. Zwykły Kowalski w razie pomawiania przez niego w Internecie, może być namierzony poprzez adres IP.

Jak dochodzić swoich roszczeń?

Pokrzywdzony ma możliwość wyboru jednej z dróg: karnej lub cywilnej. Można także korzystać z nich równolegle.

Jak wnieść sprawę karną o Zniesławienie?

Przestępstwo zniesławienia ścigane jest z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że osoba pokrzywdzona sama wnosi akt oskarżenia, a następnie uczestniczy w postępowaniu jako oskarżyciel prywatny.  

***

Powyższe nie stanowi porady prawnej. Autor Bloga nie odpowiada za jakąkolwiek szkodę wyrządzoną w związku zastosowaniem lub niezastosowaniem się do przekazanej na Blogu treści. Jeśli chcesz uzyskać poradę prawną – napisz lub zadzwoń. Możesz skorzystać też z formularza.